Yolanda van der Stelt over haar rol als casemanager dementie

We zijn er voor de cliënt en hun netwerk

Als casemanager dementie begeleidt Yolanda thuiswonende cliënten en hun naasten in een kwetsbare en vaak verwarrende fase van het leven. Vaak is er al een diagnose dementie gesteld maar soms bestaat er enkel een vermoeden van cognitieve achteruitgang. In beide gevallen biedt de casemanager begeleiding in de breedste zin van het woord op praktisch, emotioneel en sociaal gebied.

‘We volgen het ziekteproces, geven informatie en advies, en stellen in gezamenlijk overleg de problemen vast. Daarbij letten we op overbelasting van de mantelzorger. Ons doel is dat cliënten zo lang mogelijk, op een prettige manier en zoals zij dat zelf willen, verantwoord en veilig thuis kunnen blijven wonen.’

Vroegsignalering en persoonlijke benadering

De zorgverlening start vaak na een verwijzing van een arts of specialist ouderengeneeskunde, maar soms ook al eerder, wanneer familie of mantelzorgers de eerste veranderingen opmerken. In andere gevallen is sprake van zorgmijding. Dan ligt de focus op het opbouwen van een vertrouwensband en het stapsgewijs begeleiden richting een diagnose. Het team casemanagers van Respect wil zich onderscheiden op het gebied van vroegsignalering. ‘We streven ernaar om in de toekomst zelf MMSE-testen (korte geheugentesten) af te nemen waardoor we nog verder kunnen professionaliseren en tijdig kunnen ondersteunen.’ 

Elke situatie is anders, daarom wordt rekening gehouden met de individuele behoeften en zorgvragen van de cliënt. Afhankelijk van de persoonlijke omstandigheden, wensen en voorkeuren worden samen met de cliënt en het netwerk afspraken gemaakt over de intensiteit van de begeleiding. Dat kan variëren van maandelijkse contactmomenten tot intensieve begeleiding met wekelijkse bezoeken. ‘We bezoeken cliënten meestal elke 6, 8 of 12 weken, afhankelijk van de stabiliteit van de situatie. In onrustige situaties zijn we er gedurende een korte tijd wekelijks om zaken te organiseren en overzicht te creëren.’

Sterke samenwerking en afstemming

De casemanager ondersteunt niet alleen de cliënt, maar ook diens netwerk. Samen met mantelzorgers denkt de casemanager mee over passende zorgvormen en toekomstscenario’s, waarbij hun betrokkenheid een belangrijke rol speelt. Ook het aanvragen van de juiste indicatie, in samenwerking met de cliëntadministratie van Respect, behoort tot de taken. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het verschil tussen Zvw- en Wlz-zorg, of om de keuze tussen een MPT of VPT. Verder stemt de casemanager de uitvoering af met verschillende zorgdisciplines, zoals thuiszorg, dagbesteding en thuisbegeleiding, afkomstig van zowel Respect als externe partijen. Het uitgangspunt is dat de zorg moet passen bij de cliënt. Soms is dat zorg van Respect, soms van een andere organisatie, maar het belangrijkste is altijd dat de ondersteuning aansluit bij wat iemand nodig heeft.

Werken aan kwaliteit van leven

Zorg voor cliënten met dementie is complex en vraagt om maatwerk. Zeker bij een VPT-indicatie (volledig pakket thuis) komt er veel kijken bij het organiseren van passende begeleiding. Soms is een MPT (modulair pakket thuis) geschikter, waarbij verschillende zorgorganisaties ieder een deel van het totale zorgpakket verzorgen.

De casemanager anticipeert op veranderingen en ondersteunt bij het maken van keuzes: wat is er nodig, wat is haalbaar en hoe kunnen mantelzorgers worden ontlast zonder het netwerk te overbelasten? Yolanda ziet het als haar missie om cliënten en hun omgeving houvast te bieden. ‘Het geeft veel voldoening om richting en overzicht te creëren, juist in een fase die vaak zo onzeker is. Daarbij staat centraal dat mensen zoveel mogelijk hun zelfstandigheid behouden en dat er samen wordt gekeken naar wat nog wel mogelijk is, in plaats van naar wat niet meer gaat.’

Van begeleiding voor de diagnose tot aan opname

Zodra een opname in zicht komt, begeleiden de casemanagers de cliënt en diens netwerk bij de voorbereiding. Bij het kiezen van een geschikte locatie staan de wensen en behoeften van de cliënt centraal. Een opname is ingrijpend en vaak onomkeerbaar. Het verlies van een partner kan altijd plaatsvinden, maar een opname betekent vrijwillig afscheid nemen van het fysiek samen zijn. Dat is een lastige keuze. Daarom nemen we uitgebreid de tijd om informatie te geven, locaties met elkaar te vergelijken en mantelzorgers te stimuleren om vooraf een kijkje te nemen. Zo kan de voorkeurslocatie duidelijk worden aangegeven.

De kracht van Respect

Binnen Respect is sprake van korte lijnen, nauwe samenwerking tussen disciplines en ruimte voor professionele autonomie. Medewerkers hebben direct contact met onder andere specialisten ouderengeneeskunde, logopedisten, fysiotherapeuten en diëtisten. Ook kunnen al deze diensten thuis bij de cliënt worden ingezet. Hierdoor wordt integrale en goed afgestemde zorg aan huis mogelijk gemaakt. Ook de samenwerking met huisartsen verloopt naar tevredenheid. Tijdens GPO’s (geriatrische patiëntoverleggen) bij de huisarts wordt besproken hoe het met de cliënt gaat en welke behandeling passend is. Met meerdere huisartsenpraktijken zijn inmiddels nauwe banden opgebouwd, mede dankzij de aanwezigheid van praktijkondersteuners (POH’s) die in dienst zijn van Respect.

Betekenisvol werk bij Respect

Het mooiste aan haar werk vindt Yolanda het contact met zoveel verschillende mensen en disciplines, en de veelzijdigheid van de situaties. ‘Je komt achter heel uiteenlopende voordeuren, elk met hun eigen problematiek. Dementie bijvoorbeeld heeft vele verschillende gezichten.’ Daarnaast ervaart ze veel vertrouwen vanuit Respect. ‘We krijgen de ruimte om onze agenda zelf in te delen en te bepalen hoe vaak we bij iemand langsgaan. Dat vertrouwen is er, omdat op onze expertise gerekend wordt.’